Bilim Sıhhat Haber Ajansı’nın (BSHA) Instagram canlı yayınına katılan Türk Hemşireler Derneği (THD) Genel Başkanı Azize Atlı Özbaş, Genel Yayın Yönetmeni Gazeteci-Yazar Erkan Doğan’ın konuğu oldu. 6 Şubat Depremlerinin ilk gününden itibaren görev alan gönüllü hemşirelerle yürüttükleri çalışmalar, hemşirelerin daha iyi koşullarda çalışmak için Avrupa’ya göç etmesi ve THD Hemşire Göç Eğilimi Araştırması Hemşirelere doktorun yetkisi ile ilgili soruları yanıtlayan Azize Atlı Özbaş, derneğin çalışmalarından ve hemşirelerin mesleki talepleri ve sıkıntılarından bahsetti. Türkiye’de Fırat Üniversitesi Kilis Üniversitesi’ndeki sağlık bilimleri enstitülerinin hemşirelik bölümlerine alan dışı öğretim üyesi atamaları için THD olarak girişimlerde bulunduklarının, hatta bölüm başkanlarının alan dışından olduğunun altını çizen Özbaş, bakanlığa ifade verdiklerini söyledi. Ortaokul hemşirelerinin atanmaması konusunda THD olarak Sağlık Bakanlığı. Rakamlara ortaokul hemşire sayısının da dahil olduğuna dikkat çekti. Ortaokul mezunu hemşire olduğunu ve eğitimini lisans düzeyine kadar taşıdığını belirten Özbaş, atama bekleyen ortaokul hemşirelerinin tamamı atansa bile ülkedeki hemşire açığının kapanmayacağına dikkat çekti.
Hemşireler Hekim Otoritesinin Değil, Kişilik Haklarının İyileştirilmesini Talep Ediyor!
THD Lideri Özbaş, Cumhurbaşkanı ve AKP’nin Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın “hemşirelere doktorluk yetkisi” vaadiyle ilgili soruya şöyle yanıt verdi: “Herkes kendi mesleğinin sınırları içinde kendi mesleğini yapsın. Hekimlerin yaptığı işi yapma yetkisine sahip olmayı düşünmüyoruz. Kimseye yardım etmiyoruz. Hemşirelerin otoritesini istiyoruz, mevzuatın uygulanmasını istiyoruz, uzman hemşirelik sisteminin düzene girmesini istiyoruz. Dernek olarak ideolojimiz toplumun sağlığıdır ve kişisel çıkarlar söz konusu olamaz. Bir grup hemşirelerden destek istiyorsa hemşirelere söyleyecekleri söz hekimin yetkisi değil, Türk Hemşireler Birliği’nin kuruluşu olmalıdır. Hemşirelerin özlük haklarının uyarlanması, hemşireyi yok sayan bir teşvik sistemi varken, yapılan iş için modül başına ücret alan ve bunun üzerinden birbirlerinin sağlık çalışanlarını aşağı çeken bir sistem varken, böyle bir vaat iş barışını bozacaktır. alan.
Depremde, Selde, Yaz Sıcağında Deprem Mağdurlarının Yanında Olacağız
Özbaş, 11 ilde yıkıma yol açan, 50 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği 6 Şubat Depremlerinin ilk gününden bu yana THD’nin yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi verdi. Deprem anında ve sonrasında planlamalı çalışmalar yürütüyoruz. Dernek olarak sınırlı bir bütçe ve sınırlı bir iş gücü ile çalışıyoruz. Hemşirelerin yüzde 80’i kamuda memur olarak çalışıyor. Memur olarak çalışan bir grubuz ama olağanüstü bir durumda hepimiz fazla mesai yapmak zorunda kalıyoruz. Bu yüzden gönüllü çalışmalar çok daha değerli hale geliyor. Sadece deprem bölgesindeki değil, ülkenin birçok ilindeki meslektaşlarımız çok verimli çalıştı. İlk günlerde istekli hemşire takviyesi sağladık, süreç boyunca 4.000’den fazla forma destek verdik, hijyen konusunda karamsarlık yaşandı. Sağladığımız iletişim ağı sayesinde ihtiyaçlar için tüm bölgelerdeki eksikliklere ulaşma imkanı bulduk. 32 özel bölüm derneğimiz var. Diyaliz nakli derneğimiz sarsıntının ilk anlarından itibaren çalıştı. Bir kitapçık oluşturduk, internet üzerinden erişime açtık ve afet bölgesindeki insanlarla nasıl iletişime geçileceğine dair bilimsel destek sağladık. Halk için bilgilendirme broşürlerimiz var. Depremzede arkadaşlarımızı çalıştırmaya yönelik girişimlerde bulunduk, bunlar Bakanlık nezdinde girişimlerdi. Başvurumuzdan iki gün sonra Sağlık Bakanlığı İdari İzin Genelgesini yayınladı. Dernek olarak tüm deprem bölgesini ilçe ilçe gezerek raporlar tuttuk. Adıyaman’da çadırımız var, şu anda konteynerlerde ilk adım hizmeti veriyoruz. İstekli çalışma arkadaşlarımız yıllık izin alarak faaliyetlerine isteyerek devam etmektedirler. Ankara’da Yenimahalle Belediyesi’nde şube derneklerimizin de takviyesiyle psikoloji bölümü dernekleri gibi iki ofiste depremzedelerimize hizmet veriyoruz. Diyabet, pediatri ve hamileler üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Sağlık sistemini sürdürmek ve beyin sarsıntısının akut döneminde meslektaşlarımıza destek olmak için çalıştık. İlk günden itibaren gönüllülük esasına göre çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Gaziantep şubemiz de Nurdağı’nda koruyucu hizmetlerle ilgili çalışmalar yürütüyor. Yaz dönemini de çok önemsiyoruz. Yaz döneminde bölgede olacağız” dedi.
Hemşire Göçü Konusunda Sağlık Bakanlığından Veri İstedik
Türk Tabipleri Birliği’nin 2023 yılının ilk üç ayında uygunluk belgesi alan doktor sayısına ilişkin bilgileri yayınlamasının ardından hemşire sayısında olduğu gibi doktor göçünde de önemli artış yaşandı. Hemşire Göç Eğilimi Araştırması hakkında bilgi veren Genel Müdür Özbaş, şunları söyledi: Yurt dışına gitmeye hazırlanan hemşirelerin Sağlık Bakanlığı’ndan uygunluk belgesi aldıklarını, THD’nin bakanlıktan kaç hemşirenin uygun durum belgesi aldığı konusunda defalarca bilgi istediğini ancak bilgi paylaşılmadığını söyledi. THD’nin Göç Eğilim Araştırması ve hemşire göçü ile ilgili saha çalışması hakkında bilgi veren Özbaş, “Almanya hemşire göçü için en çok tercih edilen ülkelerin ortasında yer alıyor. Hemşirelik hizmetleri açısından bize göre geride kalsa da öncelikle özlük hakları ve maddi imkanlar açısından önde olduğu için tercih edilmektedir. Meslektaşlarımızın temel talepleri insanca yaşamak ve insanca yaşamak ama bu mümkün olmadığında Almanya’da hemşirelik ve hemşireliğin ortasında bir noktada uygulanan hemşireliği bile sağlık açısından daha uygun olduğu için tercih etmek zorunda kalıyorlar. özlük haklarından ve maaştan ayrılmaya çalışırlar. Türkiye’de kendilerini özgür hissediyorlar. Aldıkları maaş konusunda kendilerini değersiz hissederler. Şiddete maruz kalıyorlar. Hemşireler sadece hasta ve hasta yakınlarının değil, yönetici, idareci ve diğer sağlık çalışanlarının da baskı ve şiddetine maruz kalmaktadır. Baskı ve mobbing şu anda hastanelerde çok yaygın. Bunun yaygınlaşmasına ek olarak, bu baskıcı uygulamalar fazlasıyla doğal karşılanıyor. Ülkemizde kanunların bize verdiği haklar için bile çaba sarf ediyoruz. Bu mücadeleyi verdiğimiz sürece hakkımızı alabiliriz. araştırmamıza katılan 8274 hemşirenin göç eğilimi ölçüldü, katılımcıların yüzde 76,3’ü; 7001 kişi Türkiye’den ayrılmak istediğini bildirdi. Türkiye’den göçmen olmak kimsenin gerçek arzusu değil ama ekonomik zorluklar, değersizlik duygusu ve daha birçok nedenden dolayı gidiyorlar” dedi.
“Bir Ülkenin Sağlık Bakanı Bizden Görüşme İstedi”
Azize Atlı Özbaş, hemşirelik mesleğinin Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da hemşirelik mesleğinde çok ileri düzeyde olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’de yurt dışından yoğun bir hemşire talebi olduğuna dikkat çekti. Özbaş, “Dünya Sağlık Örgütü, dünya genelindeki hemşire açığına dikkat çekiyor ve dünyada sağlığın iyileştirilmesi için küresel sağlık için kilit çalışanların hemşireler olduğunu belirtiyor. Hemşire açığına dikkat çekmek için birçok proje gerçekleştirdiler. 2000 yılı bu eksikliğe dikkat çekmek için Hemşireler Yılı ilan edilmiştir. 6 milyon hemşireye ihtiyaç olduğunu açıkladı. 2024 yılında bu sayının 18 milyona çıkarılması planlanıyor. Türkiye’den hemşire talebi oldukça fazla. Kapımızı aşındıran ülkeler var. Şirketlerden bahsetmiyorum. Geliyorlar, en iyi üniversiteleri tanıtıyorlar ve öğrenci çekmeye çalışıyorlar. İnsanlar şimdi onlara akın ediyor. Bir ülkenin Sağlık Bakanı bizimle görüşmek istedi. Ancak eğitimli hemşirelerimizin bizimle kalmasını ve toplumumuza hizmet etmesini istiyoruz. Avrupa ve Amerika’daki ülkelere hemşire yetiştirmek istemiyoruz, ülkemizde hemşire açığı var. Atanmıyor o da ayrı bir sorun ama ülkemiz sağlığa hak ettiği yatırımı yaparsa aslında bizim sorunlarımız da çözülür” dedi.
Hemşireler Politik Güçlerinin Farkında mı?
Hemşireliğin çok mütevazi bir meslek grubu olduğunu ifade eden Özbaş, hemşirelerin kimseyi ikna etmek zorunda olmadığını belirterek, siyasi iktidar hakkında şunları söyledi: “12-13 hemşire adayımız vardı milletvekili adaylığında, onlar aday gösterildi, bizde birkaç tane var. seçilebilecek arkadaşlar. Bu gündem yeni yeni konuşulmaya ve tartışılmaya başlandı. Organizasyonla ilgili büyük bir sorunumuz var. Bu sadece hemşirelerin sorunu değil, ülkenin sorunu. Kadınların ağırlıkta olduğu meslek kümelerinde örgütlenmede önemli sorunlar yaşanıyor. Karar verici başkan olma konusunda cinsiyetçi bir yaklaşımımız var. Hemşirelik mesleğine erkekler girmeye başlıyor ve yöneticilerin büyük çoğunluğunun erkek olduğunu görüyoruz. Bizim mesleğimizde yüzde 10’luk temsiliyeti olmayan bir cinsiyetin temsilinin neredeyse yarıya düştüğünü görüyoruz. Ataerkil toplum sistemi ile ilgili kök sebeplerden kaynaklandığını düşünüyoruz. Harekete geçmek daha fazla cesaret ister. Biz bir derneğiz ama bir avuç insan yıllardır birlikte çalışıyor. Bakanlıkla birçok konuda çalışıyoruz. Özlük hakları konusunda önemli kazanımlarımız var. Aktivizm anlamında çok yol almamız gerektiğini düşünüyorum. Bir şeyler olmaya başladı ve devam etmesi gerekiyor. Meslektaşlarımızın örgütlenmekten korkmamalarını istiyoruz.”
THD Olarak 90. Yılımızı Kutlamaya Hazırlanıyoruz
Türk Hemşireler Derneği’nin bu yıl 90. kuruluş yılını kutlamaya hazırlanacağını söyleyen Özbaş, “300 bin hemşirenin 250 bini üyemiz olsa başarılarımız çok daha farklı olurdu. Sorunlarımızla ilgili harekete geçeceğimiz noktalarda birlik olmamız çok önemli. Örneğin 300 bin meslektaşımızın 100 bininin sağlıkta şiddet veya teşvik ödemelerindeki adaletsizlik konusunda vereceği destek çok daha etkili olacaktır” dedi.
İş Tanımlarınızda Olmayan İşleri Yapmayın!
THD olarak çalışma arkadaşlarına görev tanımlarında yer almayan hiçbir işi yapmamalarını söylediklerinin altını çizen Özbaş, şöyle konuştu: “ Meslektaşlarımız görev tanımında olmayan ama yapmaları istenen işleri yapmazlarsa başlarına bir şey geleceğini düşünüyorlar. Görevim taşındı, sürgüne gönderilmekten korkuyorum. Hemşirelik mesleği kendi yönetmeliği olan ender mesleklerden biridir. Sağlık Bakanlığınca belirlenmiş bir görev tanımımız var ama sahada uygulanmıyor. Her şeyi hemşirenin yaptığını kabul etmemeliyiz. Görevim ne ise onu yapıyorum ve görevimin ne olduğu çok net tanımlanmış. Öncelikli tavsiyemiz mevzuatı iyi bilin ki görevleri dışında işlerle uğraşmasınlar. Hemşirelik yönetmeliğini bilmeleri gerekir. Sahadaki konularda da her zaman meslektaşlarımızın yanındayız.”
Veteriner Hekimler Hemşirelik Eğitimi Veriyor!
THD Lideri Özbaş, “Bu sorun aslında öğretim üyesi hemşirelerin sorunu değil. Bu ülkenin sorunu. Mesleki eğitimde yeterliliği sağlayamazsanız, bir takımın problemlerini pratikte çözemezsiniz. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde Veteriner Hekimler tarafından hemşirelik yüksek lisans öğrencilerine hemşirelik eğitimi verilmektedir. Aslında öğretmenlik diye bir şey yok çünkü gerçek derse bile girmiyorlar. 10 saatlik ders çizelgelerini doldurmuyorlar. Ancak hemşirelik bölümünde öğretim görevlisi olarak veteriner hekimler istihdam edilmiştir. Bu konumlandırma kurum için ne kadar uygun? Bu konuda Dekanlar Kurulu’nu, Yükseköğretim Kurulu’nu devreye soktuk. sonuna kadar gideceğiz Umuyoruz ki bu yanlıştan dönülecektir” dedi.
Kilis Üniversitesi Hemşirelik Fakültesinde Alan Dışı Öğretim Üyeleri de Var!
Aynı durumun başka bir üniversitede de yaşandığını kaydeden Özbaş, şunları söyledi: Kilis Üniversitesi’nde hemşirelik bölümü var. 11 öğretim üyesinden 5’i alan dışındadır. Biyolog, kimyager ve gıda mühendisidir. Sanki 6 hemşire öğretim üyesi yokmuş gibi bölüm başkanlığına bir biyolog atanmıştır. Böyle bir eğitim kurumundan ne gibi nitelikler beklenebilir? Bu durumda bir eğitim kurumunda öğretim üyeleri tarafından yetiştirilen bir hemşireden profesyonel bir kimlik nasıl beklenebilir? Bu bir takım sorunu değil, bu bir topluluk sorunu. Hemşireler hastanızla ilgilenecektir. Yoğun bakımda çalışan hemşire hastanızın sorumluluğunu alacaktır. Herkes gidince gece saat 3-5 gibi entübe olan 20 hastaya hemşireler bakacak. Ve bu hemşirelerin seçimi de değil. Okul seçerken oradaki akademik ekibe mi bakıyoruz? Yazık değil mi bu öğrencilere? Çocukların eğitimi için oraya yatırdığı paraya yazık. Hukuk büromuz çalışıyor ve çok yakında bu konuyu gündeme getireceğiz” dedi.
Ortaöğretim Mezunu Olan Hemşirelerin Atanma Sorunu
Ortaokul hemşirelerinin atanamama sorunlarının sorulması üzerine THD Lideri Özbaş, ortaokul mezunu hemşire olduğunu ve önlisanstan sonra eğitimini lisans düzeyine taşıdığını belirterek, “Ülkenin durumuna bakıyoruz. siyaset, ortaokul hemşirelerinin neden var olduğu ve neden atanamadıklarından bahsetmek gerekir. Yıllardır hemşirelik üniversite lisans düzeyinde olmak zorundaysa, bu ülkedeki hemşireler bir ikilem içindedir. Bu, ortaokul hemşireleri tarafından desteklendi. Artık dünyada lise diplomasına sahip hemşire kalmadı denilebilir. Ülkemizde Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık meslek liseleri bulunmaktaydı. Daha sonra milli eğitime bağlandı. Her ilçede her beldede bir meslek meslek lisesi açıldı. Sağlık Bakanlığı 2007 yılında hemşirelik yasasını çıkarırken kesinti unsurunu devreye soktu. Liselere 5 yıl daha öğrenci alacağını açıkladı. 2015 yılında liselere öğrenci alımı 5 yıl daha uzatılmıştır. Çünkü özel sağlık meslek liselerinden önemli paralar kazanan kümeler vardı. Hastanesiz, öğretmeniz apartman dairelerinden yapılan liseler vardı. 2017 yılında Sağlık Bakanlığı Müsteşarı açıklama yaptı. Uluslararası statümüz açısından artık lise mezunu hemşirelerle çalışmayacağımızı ve lisans mezunu hemşirelerin atanacağını duyurdu. Ve şu anda, her iki meslek mensupları arasında bir tartışma yaşanıyor. Lisans hemşireleri üniversite mezunuyuz randevu istiyoruz diyorlar, önlisans mezunlarının ise atanmak için talepleri var. Biz bir hemşireler derneğiyiz. Dolayısıyla ortaöğretim mezunu atama, lisans vermeme, ortaöğretime lisans verme gibi bir yaklaşımımız yok. Şu anda ülkemizde orta öğretim lisans mezunu hemşireler dahil herkesi atasalar da kapatmayacak hemşire açığı var. Biz Türk Hemşireler Derneği olarak 120 bin hemşire atanmayı bekliyor derken 90 bini orta öğretimli meslektaşlarımız. Bekleyen dediğimiz kümede orta öğretimli meslektaşlarımız da yer alıyor.” (BSHA-Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
